Cafés horen bij een stad. Ze zijn een graadmeter voor de leefbaarheid. Een stad zonder gezellige kroegen is als een vakantie met een aaneenrijging van grijze, druilige dagen. In Venlo zijn veel mooie cafés. Een van de oudste etablissementen was De Gouden Tijger aan de Lomstraat. Helaas… was. Hoewel de horecabestemming al jaren geleden is verdwenen, blijven de herinneringen aan het café nog springlevend.
De naam is in de straat verdwenen, maar niet uit de herinneringen van de talloze bezoekers van het voormalige café
Het verhaal van de Gouden Tijger begint in 1833, als huisschilder Dominique Poulussen aan het stadsbestuur toestemming vraagt om een café te mogen beginnen aan de Lomstraat. Als naam voor zijn etablissement kiest hij voor A la Cour de Belgique. Vertaald is het In het Hof van Belgie. Een passende naam, want Venlo was vanaf 1830 een stad in de jonge, opstandige natie België die zich afgescheiden had van Nederland. In 1839 worden aan een conferentietafel in Londen door de Europese grootmachten besluiten genomen met verstrekkende gevolgen voor Venlo. België wordt definitief als zelfstandige staat erkend. Tandenknarsend stemt de autoritaire koning Willem I. Er komt een complexe boedelscheiding tussen Nederland en België. De provincie wordt verdeeld over beide koninkrijken. Venlo wordt weer een stad in het koninkrijk Nederland. Slechts weinig inwoners begroeten met gejuich de wisseling van hun nationaliteit.
Plattegrond en stadsgezicht vanuit het noorden, 1839 (collectie Gemeentearchief)
We kunnen er gevoeglijk van uit gaan dat cafébaas Poulussen de wisseling van de macht met lede ogen zal hebben aangezien. Venlo ligt in Nederlandse deel van Limburg. Het uithangbord A la cour de Belgique kan zo maar een doorn in het oog van de nieuwe heren op het pluche in het stadhuis. Poulussen vraagt of hij zijn café mag omdopen in het politiek minder gevoelige In de Ouden Tijger. Hij krijgt toestemming. Precies vijftig jaar later, in 1889, verandert het café en het beestje voor het laatst van naam. Bij gelegenheid van het gouden jubileum wordt het De Gouden Tijger. Overigens werd ook het bijvoeglijk naamwoord weggelaten en was het gemakshalve In den Tijger.
De goede naam van een café wordt gemaakt of gebroken door de mensen achter en voor de toog. Door de kastelein en zijn klanten. Over de eerste jaren, toen het nog A la Cour de Belgique was, is nauwelijks iets bekend. In de garnizoensstad Venlo zijn Belgische soldaten gelegerd. De manoeuvres van de militairen strekken zich uit tot het liefdesterrein. Om de aandacht van de Venlose meisjes af te leiden, huisvest Dominique Poulissen een aantal dames die uit deze specifieke aandrang een broodwinning maken. De overheid gedoogt gemakshalve prostitutie in Venlo, ook als de Belgische garnizoenscommandant klaagt dat veel militairen venerische ziekten hebben opgelopen. Het verzoek om controles en medische keuringen worden door het gemeentebestuur simpelweg genegeerd.
In de zaak van Poulussen waren in de negentiende eeuw bijna maandelijks openbare verkopen van roerend en onroerend goed door plaatselijke notarissen, Venloosche Courant 9 september 1871 gevonden via (www.delpher.nl)
Venloosch nieuwsblad, 11 februari 1899 (gevonden via http://www.delpher.nl)
De geschiedenis van De Gouden Tijger is niet vastgelegd. Met behulp van advertenties in kranten is het mogelijk de historie min of meer te traceren. In 1899 laat de familie Poulussen weten dat ze tijdens de vastelaovend geen gemaskerden toegang zullen geven. De Gouden Tijger voegt zich daarbij in de rij van talloze andere Venlose cafés. In de vorige eeuw volgen de eigenaren elkaar op en bij het aantreden van iedere nieuwe cafébaas verschijnt een annonce in de krant waarin De Gouden Tijger ‘minzaam wordt aanbevolen’. De familie Poulussen doet De Gouden Tijger over aan J.G. Francken en vervolgens gaat het estafettestokje door aan Handrie Doesborgh, Jean Witjes en Wiel Schreurs. Die zit in het café van 1936 tot 1959 als het wordt overgenomen door Joep Janssen. Deze kastelein draagt de bijnaam Schöppe Joep en heeft naast de deur naar het toilet een terrarium staan met en leguaan. Op het glazen verblijf is een briefje geplakt met de mededeling: ‘Niet kloppen. Klopt niet terug’. Zo’n vijfentwintig jaar geleden heropent Jan van Groenendaal na een ingrijpende verbouwing het café. De Gouden Tijger heeft dan de stijl en sfeer van een grand-café en zal in korte tijd uitgroeien tot hét café in de binnenstad.
Nieuwe Venlosche Courant 29 mei 1913
Nieuwe Venlosche Courant, 21 juni 1919 (gevonden via http://www.delpher.nl). In andere advertenties komen we de naam H. Doesborgh tegen, dus zonder de h op het einde.
Kastelein Handrie Doesborg(h) was tevens een beroemd biljartspeler (collectie Will Sorée)
Nieuwe Venlosche Courant van 1 mei 1920: H. Doesborgh maakt bekend dat hij vergunning heeft gekregen om sterke drank te schenken (gevonden via http://www.delpher.nl)
Prentbriefkaart Gouden Tijger, jaren zestig (collectie Will Sorée)
De Gouden Tijger heeft lang een rol gespeeld in de Venlose stadsgemeenschap. Er is vergaderd, gebeugeld, gebiljart en geschaakt. De legendarische Nederlandse grootmeester en wereldkampioen Max Euwe heeft er ooit een simultaan schaakpartij gespeeld. In het café zijn cursussen gegeven en examens afgenomen. Er zijn ontelbaar veel bruiloften en partijen gehouden, grootse feesten en intieme feestjes gevierd. De journalist en dichter Cor Deneer zal aan een kroeg als De Gouden Tijger hebben gedacht, toen hij het café definieerde als ‘… een voorgeborchte na het vagevuur van alledag, waar men even aan de gelukzaligheid van het samenzijn mag nippen’.
Een rij mensen voor De Gouden Tijger in het kader van een actie van de winkeliersvereniging. Speelgoed wordt verkocht tegen chocoladegeld (collectie Will Sorée)
facebook